Του Βασίλη Γεώργα 

Αξιόλογη, πλην όμως όχι καθοριστική θα είναι η συμβολή των μέτρων που εξήγγειλε χθες ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης για την διευκόλυνση των εξαγωγών μέσα από τη μείωση της γραφειοκρατίας που προσθέτει κόστος σε χρήμα και σε χρόνο σε όσους επιχειρούν να εξάγουν τα προϊόντα τους στη διεθνή αγορά.

Φυσικά ο φιλόδοξος στόχος του υπουργείου για αύξηση των εξαγωγών στο 16% του ΑΕΠ το 2015 (ήτοι περί τα 30 δισ. ευρώ τότε), από 10% σήμερα (22 δισ. ευρώ) και η εκτιμώμενη δημιουργία μέχρι και 80.000 πρόσθετων θέσεων εργασίας δεν πρόκειται να επιτευχθεί μόνο επειδή κάποια μεγάλα τελωνεία ενδεχομένως να λειτουργούν όλο το 24ωρο ή επειδή θα μειωθούν τα τέλη που πληρώνουν οι εξαγωγείς ή επειδή θα συντμηθεί ο χρόνος που ένα εμπορευματοκιβώτιο θα φτάνει λ.χ από την Ελλάδα στη Γαλλία. 

Υπάρχουν άλλωστε χώρες με ακόμη χειρότερες επιμέρους επιδόσεις σε κόστος και χρόνο εξαγωγικών διαδικασιών από την Ελλάδα, οι οποίες όμως καταφέρνουν να φέρνουν καλύτερα αποτελέσματα στις εξαγωγές τους επειδή διαθέτουν πιο ανταγωνιστικά προϊόντα στη διεθνή αγορά. 

Για παράδειγμα στην Ιταλία ή το Λουξεμβούργο, την Ισπανία και το Βέλγιο, το κόστος εξαγωγής ενός εμπορευματοκιβωτίου είναι μέχρι και 20-40% ακριβότερο από την Ελλάδα και ο χρόνος των διαδικασιών παρόμοιος με αυτόν που συνηθίζεται στη χώρα μας, ωστόσο οι εξαγωγικές επιδόσεις τους είναι σαφώς ανώτερες είτε λόγω καλύτερων, είτε λόγω φτηνότερων προϊόντων. 

Αυτό που πάντως θα καταφέρει η χώρα μας αν πετύχει να φέρει σε πέρας το φιλόδοξο σχέδιο δράσεων για την βελτίωση των εξαγωγών είναι να δημιουργήσει ένα πιο ευνοϊκό περιβάλλον για τους εξαγωγείς, και μεσοπρόθεσμα να αναρριχηθεί υψηλότερα στην κατάταξη των χωρών που θεωρούνται ανταγωνιστικές στο διασυνοριακό εμπόριο. 

Οι αριθμοί λένε ότι η χώρα μας έχει τεράστια περιθώρια βελτίωσης καθώς σήμερα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης των κρατών μελών της Ε.Ε στον σχετικό πίνακα με τους δείκτες ανταγωνιστικότητας που καταρτίζει η παγκόσμια τράπεζα. 

Συγκεκριμένα έχει την 21η θέση ανάμεσα στα 26 κράτη - μέλη και την 62η παγκοσμίως σε 185 χώρες, με βάση τα στοιχεία της τελευταίας έρευνας για το διασυνοριακό εμπόριο το 2013. 

Ο χρόνος το μεγάλο πρόβλημα

Για να εξαχθεί ένα εμπορευματοκιβώτιο στην Ελλάδα χρειάζονται συνολικά 5 διαφορετικά δικαιολογητικά, 19 ημέρες και 1.115 δολάρια. 

Από τις 19 ημέρες μόνο οι 2 αντιστοιχούν στο χρόνο εκτελωνισμού, άλλες 2 είναι οι εσωτερικές μεταφορές ενώ οι 14 ημέρες απορροφούν ουσιαστικά την προετοιμασία των δικαιολογητικών (φορτωτική, πιστοποιητικό προέλευσης, εμπορικό τιμολόγιο, διασάφηση εξαγωγής  και πιστοποιητικό τεχνικών προτύπων).   Σε ό,τι αφορά το κόστος η Ελλάδα δεν βρίσκεται πολύ μακριά από τον κοινοτικό μέσο όρο (1009 δολάρια) ενώ ο στόχος είναι να πέσει στα 892 δολάρια (-20%) μέχρι το τέλος του 2014. 

Το μεγάλο πρόβλημα στη χώρα μας δεν είναι τόσο το διοικητικό κόστος (σε αρκετές χώρες κυμαίνεται από 1.078 δολάρια μέχρι 1.420 δολάρια) όσο ο χρόνος για να ολοκληρωθεί μια εξαγωγή αφού μόνο η Ιταλία έχει το ίδιο χρονοβόρες διαδικασίες με την Ελλάδα, ενώ ο μέσος όρος στην Ε.Ε είναι 11 ημέρες. 

Εκτιμάται πως εάν στην Ελλάδα μειωθεί ο απαιτούμενος χρόνος για τις εξαγωγές στο μισό τότε η κατάταξη της χώρας θα ανέβει από την 62η θέση στην 40η θέση και θα έχει τους ίδιους δείκτες που έχει σήμερα η Ισπανία.

Αντίθετα στην Ισπανία λ.χ που επίσης απαιτούνται 5 δικαιολογητικά, μια εξαγωγή ολοκληρώνεται σε μόλις 9 ημέρες.

- Στη Δανία που βρίσκεται στις κορυφαίες θέσεις χρειάζονται 4 δικαιολογητικά, μόλις 5 ημέρες για την εξαγωγή και το κόστος είναι 744 δολάρια. 

- Στη Φινλανδία η εξαγωγή ολοκληρώνεται σε 8 ημέρες με 4 δικαιολογητικά και κόστος 540 δολάρια. 

- Στην Εσθονία χρειάζονται 745 δολ., 3 δικαιολογητικά και 8 ημέρες μέχρι να ολοκληρωθεί η εξαγωγή. 

- Στη Σουηδία επίσης 3 δικαιολογητικά, 8 ημέρες και 705 δολ.

- Στην Ολλανδία απαιτούνται 4 δικαιολογητικά, κόστος 895 δολ. ενώ η συναλλαγή ολοκληρώνεται σε 6 ημέρες. 

- Στη Γερμανία χρειάζονται 4 δικαιολογητικά, κόστος 872 δολ. και 7 ημέρες για την εξαγωγή.

- Στην Αγγλία επίσης 4 δικαιολογητικά, επτά ημέρες για την εξαγωγή και κόστος 950 δολάρια.

- Το μεγαλύτερο κόστος εξαγωγής στην ΕΕ έχει το Λουξεμβούργο με 1420 ευρώ, ενώ ακολουθεί η Ισπανία με 1260 δολάρια και το Βέλγιο με 1230 δολάρια.

            Δείκτες Ανταγωνιστικότητας της Παγκόσμιας Τράπεζας για το Διασυνοριακό Εμπόριο για το 2013 
                                                            - Κράτη-Μέλη της ΕΕ